Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Εγχειρίδιο Λευκαδίτικης Διαλέκτου
(Μια ωδή στο παράλογο...)

Η λευκαδίτικη διάλεκτος είναι η πιο πλούσια των Επτανήσων.
Εχει δεχτεί επιρροές και από τους Ενετούς και από την Στερεά Ελλάδα.
Όπου βλέπετε «ν’τ» ή «μ’π», σημαίνει ότι οι φθόγγοι προφέρονται ξεχωριστά.
Απολαύστε...


  • το μπροστομούν(ι) = η ποδιά
  • η μπόκολα = το σκουλαρίκι
  • Να προσέχεις να μη σου χαλάσουνε το πορτοφόλι! = Να προσέχεις να μην σου πάρουνε την παρθενιά!
  • το πορτοφόλι = το αιδοίο
  • τ’ αρμάρ(ι) = το συρτάρι
  • ο λαλάς = ο αδερφός
  • η τσάτσα = η αδερφή
  • μπονόρα-μπονόρα = πρωί-πρωί
  • (Ί)μπε διούλε μέσα σ’! = Μπα που να σε πάρει ο διάολος!, Μπα που να μπει ο διάλος μέσα σου!
  • Ασίφτά γιέ σε! = Πανάθεμά σε!
  • Μπα χαρνέμτομ (μπα χαρνέμτομ, και θεός μου φυλαγμέντομ) = Κούπεπε κούπεπε και ο θεός να μου το φυλάει
  • η λάμ’πα = η λάμπα
  • οι κονσόλοι = τα αγόρια, τα αλάνια, οι μάγκες (τους αναφέρουν περισσότερο έτσι στα κορίτσια με αρνητική έννοια)
  • η κονσολαρία = η παρέα των αγοριών, πολλά αγόρια μαζεμένα
  • το μπ(ου)χαρί = το τζάκι
  • η λαμπαρδίκα = η φωτιά
  • η φωτοκαϊά/φωτοκαγιά = η φωτιά
  • μια μπαλαώρα π.χ. αλεύρι = πολύ αλεύρι
  • τα φαρομανητά = οι παλλιμπαιδισμοί, το καρναβάλι
  • φαρομανάω = κάνω σαν τρελός, παλλιμπαιδίζω
  • αμπώνω = σπρώχνω
  • προβατάω = περπατάω
  • πλαένω = κοιμάμαι
  • Είσαι μπιτ χάπατο = Είσαι εντελώς χαμένος
  • Είσαι μπιτ γίδουλο = Είσαι εντελώς χαμένος/για τα πανηγύρια.
  • το προβατικό = ο βλαμμένος
  • ο (παλιο)πούτανος = χαϊδευτικό προσωνύμιο για τα κορίτσια, δημοφιλής προσφώνηση
  • Πασά μου! = δημοφικλής προσφώνηση για τα αγόρια
  • εσκροβοντιάστηκα = έπεσα
  • Εκειός ο πούτανος, ακόμα χαϊδεύεται εκεί μέσα; = Εκείνο το κορίτσι, ακόμα φτιασιδώνεται εκεί μέσα;
  • ο,η,το ζόρκος, ζόρκα, ζόρκο = ο,η,το γυμνός,γυμνή,γυμνό
  • (μπιτ) ζορκαμπρέλω = (εντελώς) γυμνή
  • το πορτόνι = η καγκελόπορτα
  • η σούδα = το βρώμικο και μικρό ρυάκι όπου ρέουν τα λύματα
  • τα σκ(ου)τιά = τα σεντόνια
  • Δεν είναι καλό αγκιό = Δεν είναι καλός χαρακτήρας
  • ο σίσκλος = η λεκάνη για τα ρούχα
  • Τι τσαμπουνάς μαρή; = Τι λες μωρή;
  • Κρίνε! = Μίλα!
  • ο φορδακλάς = ο βάτραχος
  • η μ(ου)σάκα = ένα ζώο σαν τον βάτραχο, πιο γλοιώδες, πιο μεγάλο και αργοκίνητο
  • Μάζεψε τα διαόλια σου! = Συμμάζεψε τα πράγματά σου!
  • Που πας μαρέ ξετρωκολιασμένο; = Που πας έτσι ξεχαρβαλωμένος;
  • Άμα δεν το φας, θα το ρίξω στην πλάτη σου! = λευκαδίτικη απειλή για να φάει ένα παιδί το φαϊ του
  • Ου/Μπα τσουμάρα μ’ = Ου/Μπα ψυχή μου
  • το ντιβάνι = το μικρό κρεβάτι
  • κατελωμένος = βρωμιάρης
  • Μπα μωρέ ξεπατωμένο! = Μπα μωρέ παλιόπαιδο(;)
  • η βαρκαρόλα = η βόλτα με βαρκάκι
  • ο τσούρδελος, το τσουρδέλι = αδυνατώ να βρω μετάφτραση στην επίσημη ελληνική...
  • Πάμε στα νταούλια! = Πάμε στα πανηγύρια!
  • Να κοιτάξεις τη στραβομάρα σ’ = Να κοιτάξεις τη δουλειά σου/τις υποθέσεις σου!
  • ο,η,το ζουρλός, ζουρλή, ζουρλό = ο,η,το μουρλός,μουρλή, μουρλό
  • Έχει το διάλο μέσα τ’! = Δεν μπορεί να κάτσει καλά!, Έχει ξεφύγει!
  • Κάνω τα τσούρια μου = Κατουράω
  • τα τσούρια = τα κάτουρα
  • οι μπρανέλοι = οι Λευκαδίτες, αλλά αυτοί μόνο που είναι από την «Χώρα», δηλαδή από την πρωτεύουσα του νησιού
  • το Ννττρι = το Νυδρί, παραθαλάσσιο τουριστικό χωριό της Λευκάδας
  • Πήρε άντρα πλούσιονα = Πήρε πλούσιο άντρα

ΠΗΓΗ: http://www.noizy.gr